Rakımı yaklaşık 1.020 metre civarında. Köyün nüfusu ise, resmi kayıtlara göre 2021’de 80 kişi. ([Vikipedi][1])
Tarihsel olarak ilginç bir geçmişi var: Köyün eski adı “Tepe” olsa da, çevresinin ve evlerinin yüksek taşlarla çevrili oluşu nedeniyle zamanla “Cevlik/Çevlik” ismini almış. Bu taş koruma geleneği, köyün hem adında hem mimarisinde kendini hissettiriyor. ([Köylerim][2])
Kökenler: Toprak, Yörük‑Türkmen Kültürü ve Zamanla Gelen Değişim
Cevlik Köyü bir zamanlar göçebe ya da yarı göçebe toplulukların yerleşim yeri olarak şekillenmiş. Özellikle Yörük‑Türkmen gruplarından ailelerin yerleştiği, bozkır iklimiyle ve otlaklarla çevrili bir bölge. ([Köylerim][2])
Köyün geçim kaynağı genelde hayvancılık ve tahıl tarımı olmuş. Ancak zamanla pek çok genç nüfus — yaşanan kırsal‑kente göçle — köyü terk etmiş. Resmi nüfus verileri, 1990’larda 166 kişi iken, 2000’lerde 113’e, 2007’de 87’ye kadar düşüyor. ([Vikipedi][1])
Bu nüfus azalması, yalnızca rakamlardan ibaret değil elbette; bir kültür, bir topluluk, bir yaşam biçiminin — belki de büyük ölçüde — değişimi demek.
Günümüzde Durum: Sessizlik, Hatıralar ve Umut Kırıntıları
Bugün Cevlik, sessizliğini koruyan, taş evleriyle, dağınık tarlaları ve meralarıyla eski köy tipiklerinden biri. Bazı evler bomboş, kim bilir kimlerin hatıralarını taşıyor — eski çocuk kahkahaları, koyunların sesi, akşam serinliğinde ocak başı sohbetleri…
Köyde altyapı olarak temel imkânlar var: elektrik, sabit telefon, içme suyu kuyulardan ya da şebekeden sağlanıyor. Ancak kanalizasyon yok. Küçük bir köy yapısında olduğu için okul ya da sağlık ocağı bulunmuyor. ([Köylerim][2])
Modernleşme, büyük kentlere göç, gençlerin şehirlerde iş ve eğitim arayışı; hepsi Cevlik’in bugününü şekillendiren dinamikler. Ama bu tür köylerde bazen “unutulmuş cennetler” de vardır — doğayla iç içe, hatıralarla dolu, bir tür sükûnet ve sadelik sunan.
Geleceğe Dair Potansiyel: Küçük Köylerin Sessiz Dirilişi Mümkün mü?
Belki birçoğumuz için köy demek geride kalmak, imkân sıkıntısı ya da eski zamanlara özlem gibi algılanır. Ama modern dünyada, dijital çağda, beton yığınlarının içine sıkışmış şehirlerde yaşayanlar için köyler; doğayla bağ, dinginlik, basit ama anlamlı bir hayat sunabilir.
Cevlik özelinde düşünürsek: İklim uygun; doğası, açık arazileri ve kırsal havası var. Bu da tarım, hayvancılık, agro‑turizm, kırsal turizm, eko‑turizm gibi alanlarda değerlendirme imkânı yaratabilir. Özellikle şehirli insanlar için “şehirden kaçış”, “doğayla yeniden bağ kurma”, “köy yaşamı deneyimi” gibi arayışların arttığı günümüzde, Cevlik gibi köyler ilgi odağı olabilir.
Ayrıca, köyün taş evleri, eski yapı dokusu — restore edilip, korunursa — nostaljik ama bir o kadar da huzur veren konaklama ya da butik köy evleri haline gelebilir. Böylece hem göç vermiş köy halkı için gelir kaynağı olur, hem de köy yeniden canlanabilir.
Neden Cevlik’in Hikâyesi Önemli? Arkadaşlarla Sohbet Gibi…
Cevlik Köyü’nün hikâyesi, aslında binlerce köyün hikâyesiyle paralel. Göç, değişim, unutulmuşluk… Ancak her köy, her topluluk kendi içinde bir değerdir. Hafızamız, kültürümüz, doğayla geçmiş bağımız. Bu yüzden köyler yalnızca yerleşim yerleri değil — hatıralar, kimlikler, geçmişle bugün arasındaki köprülerdir.
Belki siz de bir köyde doğdunuz, büyüdünüz; belki de yalnızca köy ziyaretleri yaptınız. Ya da belki hiç köy hayatı görmediniz ama benzer bir huzuru arıyorsunuz. Cevlik gibi yerler, bize sadeliği, doğayla uyumu, komşuluk bağlarını, insan‑insan ilişkilerini hatırlatabilir.
Köyler kaybolmasın; köy kültürü yaşasın. Köyler sessizliğin, doğanın, geçmişin izlerini taşısın.
—
Siz ne düşünüyorsunuz?
Cevlik gibi küçücük köylerin geleceğini nasıl görüyorsunuz — sıradan bir köy, ya da bir “yeni başlangıç” alanı mı?
Siz hiç köyde yaşadınız ya da bir köy evinde tatil yaptınız mı? O deneyim size ne hissettirdi?
Günümüzde köy yaşantısı, şehirdekiler için bir kaçış mı, yoksa hatıralarla örülü bir yaşam biçimi mi sizce?
Düşüncelerinizi paylaşırsanız çok sevinirim — belki birlikte ideal bir köy yaşamı üzerine hayaller kuralım 🌿
[1]: “Çevlik, Başmakçı – Vikipedi”
[2]: “Afyon Başmakçı Çevlik Köyü – koylerim.com”